Tandenpoetsen: jong geleerd, oud gedaan
Tandenpoetsen. Het is en blijft een dagelijks terugkerend ritueel. Niet iedereen vindt tanden poetsen even leuk, maar wie zijn tanden niet goed poetst krijgt op enig moment de rekening gepresenteerd. Het is daarom van belang zo vroeg mogelijk met een goede mondhygiëne te beginnen. Als ouder doet u er goed aan met tandenpoetsen te starten zodra de eerste tandjes van uw kind doorkomen. Het is belangrijk dat uw kind het op een gegeven moment normaal gaat vinden om tweemaal daags zijn/haar tanden te poetsen.
Daarnaast is het goed uw kind op jonge leeftijd al te laten wennen en vertrouwd te maken met de tandarts. Zo lijkt de vrouw of man in de witte kleding niet zo vreemd en eng meer en kan het kind wennen aan de vaak vreemde geluiden achter de deur van de behandelruimte. Bovendien is het van groot belang uw kind duidelijk te maken dat een bezoekje aan de tandarts niet per definitie hoeft te betekenen dat er iets gebeurt.
Poetsinstructies en nuttige tips
- Poets, zodra de eerste tandjes zijn doorgebroken, de tandjes één keer per dag met peutertandpasta. Breng een hoeveelheid tandpasta ter grote van een erwt aan op een droge tandenborstel. Zo ontstaat er minder schuim en houdt u meer zicht op het poetsen.
- Eén keer per dag de tandjes poetsen is voldoende bij een baby of een dreumes. Vanaf 2 jaar moet er twee keer per dag gepoetst worden: ‘s morgens na het ontbijt en ’s avonds voor het slapen gaan. Kinderen van 2 tot 5 jaar kunnen peutertandpasta gebruiken, kinderen vanaf 5 jaar mogen volwassentandpasta gebruiken, of tandpasta voor kinderen van 5-12 jaar (juniortandpasta).
- Poets bij kinderen van 0 tot 5 jaar met een speciale baby- of peutertandenborstel: deze heeft een kleine borstelkop en zachte haartjes.
- Poets de puntjes van de nieuwe tanden die doorbreken meteen mee. Dat geldt zowel voor het melkgebit als voor het blijvend gebit. Het glazuur van net doorgebroken tanden en kiezen is nog niet sterk, ze zijn dus extra gevoelig voor het krijgen van gaatjes.
- Tijdens het doorbreken van tanden en bij het wisselen zijn er gevoelige plekjes in de kindermond. Wees voorzichtig, maar blijf poetsen.
- Poets met kleine heen-en-weergaande bewegingen. U kunt ook het tandvlees poetsen waar nog geen tanden zitten. Zo worden niet alleen alle schadelijke restjes in de mond verwijderd, maar ook het tandvlees licht gemasseerd, wat verlichtend kan werken bij het doorkomen van tanden en kiezen.
- Poets volgens een vaste volgorde: dit voorkomt dat u plekjes vergeet of overslaat. De 3B’s (binnenkant, buitenkant, bovenop) is een handig systeem. Poets eerste de binnenkant van alle boventanden en kiezen. Begin links en eindig rechts (of andersom). Poets daarna de buitenkant van alle boventanden en kiezen. Begin weer links en eindig rechts (of andersom). Poets als laatste op alle kauwvlakken van links naar rechts. Herhaal dit vervolgens voor de tanden en kiezen in de onderkaak.
- Stimuleer kinderen vanaf twee jaar om ook zelf hun tanden te poetsen.
- Maak uw kind op speelse wijze met tandenpoetsen vertrouwd. Zo kunt u voorkomen dat uw kind tandenpoetsen vervelend gaat vinden. Wil uw kind niet dat zijn/haar tanden worden gepoetst? Raadpleeg dan uw tandarts of mondhygiënist voor aanvullend advies.
- Lukt het tandenpoetsen in het begin niet? Dwing het kind niet, maar probeer het later opnieuw. Niet alle kinderen vinden poetsen prettig.
- Maak een spelletje van het tandenpoetsen. Laat uw kind eerst uw tanden poetsen. Daarna mag u uw kind 'poetsen'. Of som het eten op dat uw kind die dag gegeten heeft, zo van ‘kijk, daar zit nog een sliertje spinazie’ (of doe net alsof er nog restjes zitten) en poets dit weg.
- Maak het tandenpoetsen aantrekkelijk. Laat uw kind bijvoorbeeld zelf een tandenborstel uitkiezen of laat het zelf de tandpasta op de borstel doen. Tijdens het poetsen kunt u een verhaaltje vertellen, een liedje zingen of muziek aanzetten. Kies iets dat twee minuten duurt.
- Poets samen voor de spiegel: laat uw kind in de spiegel meekijken als u zijn/haar tandjes poetst.
- Als ouder bent u de eerste leraar van uw kind, geef dus het goede voorbeeld door ook twee keer per dag te poetsen. Laat uw kind meekijken terwijl uzelf tandenpoetst.
- Controleer het gebit van uw kinderen altijd na het poetsen om te kijken of het goed gepoetst is.
- Tot de kinderen een jaar of 10 zijn is het verstandig om het gebit minimaal één keer per dag na te laten poetsen door een volwassene. De coördinatie van kinderen is pas op 10-jarige leeftijd zodanig, dat ze ook daadwerkelijk echt goed kunnen poetsen. Napoetsen kunt u het beste ’s avonds doen.
- Probeer uit welke poetshouding voor u het prettigst is. Ga bijvoorbeeld schuin achter uw kind staan. Als u met uw hand de kin van uw kind ondersteunt, rust het hoofd tegen uw bovenlichaam. Buig een beetje over uw kind heen, zodat u goed ziet waar u poetst. Of ga voor uw kind staan en laat het met het hoofd bijvoorbeeld tegen de muur rusten. Ondersteun de kin met uw ene hand, terwijl je met de andere poetst. Op deze manier kun je goed zien waar je poetst. De allerkleinste kinderen worden bij voorkeur liggend gepoetst, bijvoorbeeld op de commode. Kleine kinderen kunt u ook op schoot nemen.
- Neem uw kind vanaf tweejarige leeftijd mee naar de tandarts of mondhygiënist wanneer u zelf ook gaat.
- Als u erg bang bent voor de tandarts, dan straalt u dit onbewust uit. Het is dan beter uw kind met bijvoorbeeld uw partner mee te laten komen. Uit onderzoek blijkt dat kinderen van angstige ouders zelf ook angstig zijn voor de tandarts.
- Poets niet uitsluitend met een elektrische tandenborstel, want dan leert uw kind niet om ‘gewoon’ te poetsen. Als kinderen gaan logeren kan de elektrische tandenborstel niet altijd mee. Poetsen met een gewone tandenborstel is bovendien goed voor de motoriek.
- Geef als het melkgebit doorkomt 's nachts geen voeding meer en geef 's nachts bij dorst en huilen water in plaats van melk. Water drinken is veilig voor het gebit en moet gestimuleerd worden.
- Probeer het aantal momenten dat er gesnoept wordt op een dag te beperken. Zorg in het algemeen voor niet meer dan zes of zeven eet-/drinkmomenten per dag. Durf ook voor alternatieven te kiezen. Een schijfje komkommer, een tomaat of plakje kaas zijn net zo smakelijk en veel veiliger voor het gebit.
- Wanneer een kind een beugel heeft, moet er extra aandacht aan het tandenpoetsen besteed worden.
- Klaagt uw kind over gevoeligheid bij zoet en/of zuur, warm en/of koud, neem dan contact op met uw tandarts. Er zou sprake kunnen zijn van tanderosie. Tijdig ingrijpen is noodzakelijk en voorkomen is beter dan genezen.